Transparant

Transparant is één van die woorden waar ik een steeds grotere hekel aan heb gekregen tijdens de jaren dat ik als HR-adviseur en HR-manager werkte. Of het nu ging over visie, missie, strategie, cultuur of uitvoering van beleid, overal kwam transparant langs. Serieus. Transparant als in duidelijk, helder, open en eerlijk. En in 99% van de gevallen was er geen enkele sprake van transparant. Geheimhouding, embargo’s of binnenkamertjes politiek.

Het is vaak voorgekomen dat ik iets onder embargo hoorde. Bijvoorbeeld waar het ging om veranderingen in de arbeidsvoorwaarden. Bijna net zo vaak kwam dan op een bepaald moment een medewerker, die van niets zou mogen weten, mij vertellen wat er speelde. In het begin van mijn carrière was ik dan heel verbaasd. Heel effectief dus, die embargo’s. En ik moest, vanuit mijn functie, meedoen aan de poppenkast. Dat werd steeds moeilijker. Vooral het contrast tussen zeggen dat “we transparant zijn” en vervolgens niet open mogen zijn over wat er speelt. Dat lag zwaar op mijn maag.

Dit jaar en zeker de laatste weken weer, zie ik in de media veel berichten langskomen. Belangenverstrengelingen, wilde (ver)oordelingen , onjuiste voorlichting  vliegen me om de oren. Voeding, gezondheidszorg, citotoetsen etc.etc. Op alle gebieden komen misstanden naar boven. De overheid praat ook over transparantie. Vooral in verkiezingsprogramma’s. Nou, ook daar is het beleid en de uitvoering daarvan alles behalve transparant.  Wetenschap, daar wordt alles aan opgehangen. Als de wetenschap iets heeft bewezen is het waar. Echter ook wetenschap wordt misbruikt en kan ook misleidend zijn.

Volgens de huidige medische wetenschap zou ik jaren geleden al mijn zoon medicatie gegeven moeten hebben. Medicatie voor ADHD (of tegen?).  Wij (mijn man en ik) hebben ervoor gekozen om zoveel mogelijk van onze zoon te leren. Het belangrijkste wat we hebben geleerd, is dat we zelf heel veel konden doen in onze leefomgeving om hem tot zijn recht te laten komen. Een balans creëren tussen activiteiten ondernemen en hem thuis zijn eigen spel, zijn eigen ruimte toe te staan. Dat heeft hem en ons goed gedaan. Andere ouders hoor ik vaak zeggen:  “mijn kind moet zich maar aanpassen, dat moesten wij ook”. Niets is minder waar. Als een omgeving, een school of wat dan ook niet goed is voor een kind, dan is actie nodig. Van de ouders en voor het kind. Als wij ons blijven aanpassen, verandert er niets.  Onze zoon heeft geleerd naar zichzelf te luisteren. Hij voelt als iets niet goed is. Dan kan hij, of kunnen wij samen, iets doen.

Wanneer stoppen we met geloven wat “autoriteiten” zeggen? Waarom blijven we geloven in wat zo duidelijk niet goed kan zijn? Waarom nemen we het klakkeloos aan dat anderen, als experts, zeggen dat ze weten wat goed voor ons is? Als we echt transparantie willen, is het aan onszelf om dat te creëren. Luisteren naar jezelf. Alles wat je ziet, leest en hoort, toetsen bij jezelf. Past dit bij mij? Kan dit wel? Is dit goed voor mij? Wie het ook zegt, blijf altijd nagaan bij jezelf of het voor jou passend is of klopt. En wees extra op je hoede bij mensen die je geen ruimte geven om je eigen oordeel, je eigen mening te vormen.

Transparant. Geen woord om een hekel aan te hebben. Het is een woord dat de verkeerde lading heeft gekregen omdat we het te pas en te onpas gebruiken. Transparantie ontstaat als wij ons niet langer verstoppen, verschuilen. Als we duidelijke keuzes maken en ons niet afhankelijk maken van anderen.